lokkertje
De KLINGSPOOR-site bevat veel gegevens over de grensoverschrijdende thema’s van:
De klompenmakerij
de spoorlijn Mechelen-Terneuzen
de grensoverschrijdende natuurgebieden
de smokkel en de grens
De Oude Statie is een café waarin de spoorwegarbeiders, het personeel van de quarantaine, de smokkelaars, de douaniers en de buurtbewoners elkaar konden treffen. Wachten op een treinaansluiting, verkoop van dieren na de quarantaineperiode of een waakpunt voor douaniers, allemaal redenen op de kraan te laten lopen.
In de schuur was vroeger een veehandelaar actief, dat zie je nog aan de ringen die in de gevel zijn verwerkt. Van 1921 tot 1929 woonde hier een klompenmaker die afwisselend in België en Nederland woonde. Hij passeerde met zijn gezin in 1917 de grens via de dodendraad, waar we straks op terugkomen.
Er hangen vier klompen (drie kleintjes met erboven een grote). Twee ervan zijn smokkelklompen, kan jij ze vinden? Bij de middelste staan zool en hiel omgekeerd onder de klomp. De grote klomp heeft een te kleine hiel en zool waardoor de voetafdruk precies een kind is, maar het gaat om een volwassen smokkelaar.
Stap maar op de locomotief, maar wees voorzichtig. Hij is klein maar speciaal. Zijn ketel staat loodrecht, waar bij stoomlocomotieven de ketels steeds plat liggen. Het is een Cockerill die normaal gebruikt werd op grote bedrijven om de wagons te verrollen. De wagon is typisch voor allerlei goederentransport, met uitzondering van bulkgoed. De wagon wordt gebruikt om kleine groepen op te vangen.
Een hele reeks borden verwijzen naar de spoorweg. Kilometerpalen, overwegaanduidingen, verwittigingspalen, enz. Ze werden allemaal met een sociaal tewerkstellingsproject mooi hersteld. Zelfs een bareel is voorzien als spoorwegafsluiting bij naderende treinen.
Een Mall of gabarith siert de site. Hieronder moesten bulkgoederen passeren om te zien of ze niet te hoog geladen zijn. De ijzers bovenaan bengelen als ze worden geraakt, dan kan de trein niet meer veilig door de tunnel of onder de diverse bruggen naar Terneuzen.
De waterpomp was noodzakelijk om de stoomlocomotieven te voorzien van stoom. Het water werd in de ketel geladen en na urenlang opwarmen kon de trein stoom produceren en zette het grote gevaarte zich traag in gang. Ze vervoerden op deze lijn vooral cokes aan voor Wallonië en afgewerkt metaal ging naar de open zee.
Het Dhanenskruis is een ongelukskruis omdat hier ter plaatse Willem Dhanens schielijk overleed. Hij was één van de vier private aandeelhouders van de lijn Mechelen naar Terneuzen. Een overlijdensbericht zegt dat hij aan een hartaanval stierf, maar er staat mooi ondergeschreven dat hij “vele vijanden” had.
We zien nu de kegelvormige grenspaal 277 voor ons opduiken. Dergelijke palen staan van het drielandenpunt van Vaals tot in het Zwin en markeren de grens Ned.-België. Voel over de paal en je merkt diverse aanduidingen in reliëf. De palen zijn nu allen grijs en zwart geschilderd. Vroeger was het een kleurenmengeling tot zelfs in roze kleur.
Naast deze kegelvormige palen zijn er nog veel andere grenspalen terug te vinden in de regio. In het bosje achter je staat zelfs een hulpgrenspaal. Je kan wandelingen maken in de hele regio, gewoon als natuurwandeling of gecombineerd met thema’s als klompen, smokkel, Staats-Spaanse linies en nog veel meer. NO: polder, NW:bossen, Z: bloesemgebied fruitteelt en nog meer zuidelijk grote landbouwgebieden.
De dodendraad werd 100 jaar na plaatsing in 1915 terug opgericht. Speels, met stroom op de draad. Raak de draden maar aan. De Duitsers wilden niet dat er nog berichten, duiven, mensen of smokkelwaar werd uitgewisseld tussen België en Nederland. Ze patrouilleerden gestaag. Alleen in Oost-Vlaanderen stierven zeker 139 personen, naast een deel dieren. De mensen kenden toen nog geen elektriciteit, hoe konden ze weten dat je aan een simpele ijzerdraad kon blijven hangen en sterven…
Kraaienpoten werden in gebruik genomen door de smokkelaars in de jaren 1958 tot 1967 toen gepantserde voertuigen door het Waasland scheerden, geladen met tot 25 ton boter. Aan hoge snelheid vlogen de banden van de douaniers aan flarden. Het duurde jaren vooraleer het gebruik strafbaar werd. Naast deze poot en vele andere relicten zijn witte paaltjes geplaatst waarop je met een QR-code kunt scannen waardoor je contact legt met de website van het KLINGSPOOR .
Bijen zijn belangrijk om de gewassen te bevruchten. Het gaat om solitaire bijen, in tegenstelling tot zwermen bijen die rond een koningin leven. Vooral in de fruitteelt zijn bijen levensnoodzakelijk. Door het gebruik van pesticiden wordt het steeds moeilijker aan de bijen overlevingskansen te bezorgen. Om ze geen koningin moeten beschermen, steken deze bijen bijna nooit.
Via de fietsknooppunten 80 in België en 50 in Nederland kan je gebruik maken van de oude spoorwegzate om in alle richtingen op ontdekkingstocht te gaan. Je kan fietsen tot het natuurgebied Panneweel of in Nieuw-Namen gaan zien naar de unieke Meester van der Heydengroeve waarin de overgang tussen Plioceen en Pleistoceen goed te zien is. Kortom: het KLINGSPOOR is de uitvalsbasis voor tientallen ontmoetingen met de mooie grensstreek tussen het Waasland en Zeeuws-Vlaanderen.
Maar het verhaal komt pas tot leven met een gids. Voor meer info kan je steeds terecht op volgende websites:www.klingspoor.be en www.deklompdeklingevzw.be
_ _ _ _ _ _ _
In het grenscentrum KLINGSPOOR kom je veel te weten. Maar je kan ook als ‘suppoost’ op een eenvoudige manier aansluiten aan de uitbating. Neem contact op met deklompdeklingevzw@gmail.com voor meer info hoe je als suppoost kan meewerken aan deze mooie site op zondagnamiddag.
_ _ _ _ _ _ _ _
“Wat weet je” over de vier thema’s van het KLINGSPOOR.
De klompenmakerij, de trein Mechelen-Terneuzen, de grens met zijn smokkel en de grote natuurgebieden zijn de kernthema’s van het KLINGSPOOR. En waarom? Wat bindt die thema’s?
Het grensoverschrijdend karakter is typisch voor die vier thema’s. Hier op de grens maak je kennis met het verleden dat afstraalt op het heden en in het grenscentrum kan je tijdens een gidsbeurt zelfs kennis maken met de toekomst. Een uitdaging dus. Bezoek op een zomerse zondag het grenscentrum tussen 14 en 17u en combineer dit met een bezoek aan de Waterwinbossen aan Zeeuwse kant of de Stropersbossen aan Wase kant. We zijn er zeker van dat daarna het terras je zal bekoren om na te babbelen. Op elk moment kan je voor je gezin, vriendenkring of vereniging ook een gids inhuren die jullie meer kan vertellen over deze boeiende site.
_ _ _ _ _ _ _ _ _
Het KLINGSPOOR leren kennen.
Het KLINGSPOOR kan je altijd bezoeken. Maar het grenscentrum is alleen open op zondag in de zomermaanden(april t/m sept.) tussen 14 en 17u.Met deze podcast kan je kennis maken met het KLINGSPOOR. Veel luistergenot.
Het café van de (Ou)de Statie.
Het café heeft een hele geschiedenis doorlopen. Hierbij een beetje achtergrond …
_ _ _ _ _ _ _ _
Thema grens en smokkel.
Waarom is de smokkel zo’n succes in de grensgemeenten?
Smokkel is zo oud als de mensheid. Geen smokkel zonder grenzen, dus 1648 (Verdrag van Munster) is het begin na de 80-jarige oorlog tussen de Staatsen en de Spanjaarden. Maar pas halverwege de 18de eeuw richten de Oostenrijkers een bewaakte grens in, met douaniers. De inkomsten worden een elementaire financieringsbron van de staat. Telkens goederen afwisselend in België of Nederland verschillen in prijs is er wat aan te verdienen. Maar de echte smokkel ontstaat pas wanneer de spoorweg ons wegennet open trekt en massa’s goederen worden verhandeld. Halverwege de 19de eeuw komt daarbij hongersnood en wanneer vanaf 1870 de grote import van granen ontstaat, vluchten de mensen weg uit de landbouw. Dit is de grote groei van de middenstand, van de ambachtslui (waaronder klompenmakers). In die jobs kunnen ze ook gemakkelijk schuiven van werkuren om vrij te zijn voor de smokkeltochten. Wanneer de boerenkar wordt geruild voor motorisch verkeer is het hek helemaal van de dam. Dan wordt de smokkel van de kleine man uitgebreid tot professionele smokkel met hardere maatregelen, zowel bij de smokkelaars als de douaniers, want het gaat nu om grof geld. En wie denkt dat er vandaag geen smokkel meer bestaat, die heeft het mis voor. Denk maar even aan de schepen en vliegtuigen die nog massa’s smokkelgoed overbrengen. Waar het eerst alleen over belastinggeld ging, zijn nu ook veiligheid, in het wild levende dieren, antiquiteiten, voedselveiligheid e.a. belangrijk geworden in de smokkelhandel.
¨¨¨¨¨¨¨¨¨
Thema natuur en waterwinning.
Het bosgebied van Stropersbos(B) verschilt erg van het Waterwingebied(Nl). Maar beiden zijn erg verbonden aan water. De zandrug is belangrijk. Een hoger gelegen deel zandgrond dat zorgt voor filteren van water in de Clingse bossen. Datzelfde water was een economisch product voor de spoorweg M-T, want in Terneuzen was er een tekort aan zoet water (brak water door De Schelde).
_ _ _ _ _ _ _ _ _
Thema industriële revolutie
In het belevingscentrum is het echt niet moeilijk om thema’s te linken aan de evolutie van 1750 tot vandaag en morgen. De tijdlijn zet je op weg om alles beter te begrijpen. Zelfs een schilderij zet je op weg om de linken te vinden:
steenkapperschilderij Frankrijk_voorbeeld beschrijving schilderij_speciale klompen.
van handwerk naar automatiseren
_ _ _ _ _ _ _